Η σωστή διατροφή βασίζεται στην εμπιστοσύνη  

Παρόλο που ζούμε στην εποχή της αφθονίας, πολλοί γονείς σήμερα αντιμετωπίζουν μια οξύμωρη πραγματικότητα: το παιδί τους δεν τρώει αρκετά. 

Υπάρχουν μάλιστα αρκετές περιπτώσεις όπου τα γεύματα με τα παιδιά εξελίσσονται σε παρατεταμένους  αγώνες. Όταν το παιδί λέει ότι έχει χορτάσει μέσα στα πρώτα 10 λεπτά ενός γεύματος και η ποσότητα που έχει φάει φαίνεται λίγη στους γονείς, εκείνοι πιστεύουν ότι δεν έχει φάει «αρκετά». Τότε το υπόλοιπο του γεύματος περνά με τους γονείς να το παρακαλούν, να το δελεάζουν, να το πιέζουν και να χρησιμοποιούν κάθε πιθανό τέχνασμα για να το κάνουν να φάει περισσότερο.

Αυτού του είδους τα γεύματα είναι δυσάρεστα για όλους, δεν πετυχαίνουν αυτό που θέλουν οι γονείς και σίγουρα δεν βοηθούν το παιδί να γίνει ικανό και υπεύθυνο για τη σίτισή του. Στην πραγματικότητα, το παιδί μπορεί να καταλήξει να τρώει λιγότερο αντί για περισσότερο εξαιτίας αυτής της πίεσης. Το άγχος μπορεί να δημιουργήσει ανησυχία γύρω από τα γεύματα — και είναι γνωστό ότι η ανησυχία μειώνει την όρεξη. Ένα παιδί μπορεί να νιώθει άγχος ακόμα και πριν καθίσει στο τραπέζι αν τα γεύματα είναι φορτισμένα ή πιεστικά, και για το λόγο αυτό υποσυνείδητα να τα αποφεύγει, αναζητώντας τροφή εκτός γεύματος – συνήθως γλυκά και λιχουδιές. 

Πόσο είναι αρκετό 

Οι ειδικοί που ασχολούνται με την παιδική διατροφή γνωρίζουν καλά, ότι δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψει κάποιος πόσο φαγητό χρειάζεται ένα παιδί. Οι ανάγκες των παιδιών μεταβάλλονται από μέρα σε μέρα, από εβδομάδα σε εβδομάδα, από μήνα σε μήνα και σίγουρα από χρόνο σε χρόνο. Ταυτόχρονα οι ενεργειακές ανάγκες μεταξύ διαφορετικών παιδιών μπορούν να φτάνουν σε αποκλίσεις έως και ±40%. Έτσι υπάρχουν παιδιά που χρειάζονται πολύ λίγη τροφή και άλλα που χρειάζονται πολλή. Υπάρχουν παιδιά που ψηλώνουν «με τον αέρα» όπως λέμε και άλλα που πρέπει να δημιουργήσουν αποθήκες λίπους προκειμένου να ψηλώσουν. Αν ένα παιδί αναπτύσσεται καλά, αυτό σημαίνει ότι τρώει αρκετά για τις δικές του μοναδικές ανάγκες. Η συνεπής ανάπτυξη είναι ο καλύτερος δείκτης για το εάν ένα παιδί λαμβάνει επαρκή ποσότητα τροφής. Το να μετρά κανείς τις μερίδες και τις μπουκιές ή να συγκρίνει το παιδί του με άλλα παιδιά, είναι όχι μόνο αντιπαραγωγικό αλλά επιπλέον επικίνδυνο. 

Η εμπιστοσύνη είναι πολύτιμη

Χρειάζεται να εμπιστευόμαστε την όρεξη των παιδιών μας, γνωρίζοντας ότι όταν υπάρχει διαθέσιμο φαγητό, τα παιδιά θα φάνε όσο χρειάζονται. Ένα βρέφος που θηλάζει ξέρει μόνο του πόσο γάλα να πάρει, χωρίς κανείς άλλος να γνωρίζει την ακριβή ποσότητα. Το ταΐζουμε όταν πεινάει και σταματάμε όταν μας δείχνει ότι χόρτασε.

Σε κάθε ηλικία, είναι ευθύνη του παιδιού να αποφασίσει πόσο θα φάει από το φαγητό που του προσφέρεται. Όταν δεν του επιτρέπουμε να κάνει αυτή τη δουλειά, παρεμβαίνουμε στα φυσικά του σήματα πείνας και κορεσμού. Του περνάμε το μήνυμα ότι δεν εμπιστευόμαστε την όρεξή του. Δυστυχώς, αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει το παιδί είτε σε υπερφαγία είτε σε μειωμένη πρόσληψη τροφής, και τελικά να μην έχει το σώμα που προορίζεται να έχει.

Το να επιτρέψουμε σε ένα παιδί  να τρώει σύμφωνα με τη δική του, ατομική όρεξη, είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για εκείνο, ώστε να μάθει να απολαμβάνει το φαγητό και να τρώει όσο πραγματικά χρειάζεται. 

Η «θετική» πίεση είναι και πάλι πίεση

Ποιος θα το φανταζόταν ότι ακόμα και η «θετική» πίεση μπορεί να φανεί δυσάρεστη σε αυτόν που τη δέχεται; Πολλοί γονείς παρερμηνεύουν την ενθάρρυνση, τις επιβραβεύσεις, τις προτροπές ή τις επεξηγήσεις για να φάει το παιδί αυτά που θεωρούν ότι είναι «καλά» για εκείνο, ως φροντίδα. Δυστυχώς όμως όλα αυτά είναι πίεση. 

Στην πραγματικότητα, το 90% των γονιών άθελα τους πιέζουν τα παιδιά τους με το φαγητό και το 50% των παιδιών εμφανίζουν προβλήματα σίτισης.

Η πίεση πάντα γυρίζει μπούμερανγκ:

• Όταν προσπαθούμε να κάνουμε ένα παιδί να φάει περισσότερο, τελικά τρώει λιγότερο. 
• Όταν προσπαθούμε να κάνουμε ένα παιδί να φάει ένα συγκεκριμένο φαγητό, το αποφεύγει εντελώς.

Είτε η πίεση είναι αρνητική είτε θετική, μετατρέπει την ώρα του φαγητού σε αγχωτική διαδικασία για το παιδί και σίγουρα δεν αποτελεί κατάλληλο περιβάλλον για εκμάθηση. Η πίεση παρεμποδίζει τη διατροφική εξέλιξη του παιδιού με το φαγητό, μαθαίνοντάς το να συνδέει την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών με κίνητρα  όπως να πάρει ένα παιχνίδι, ένα γλυκό, να είναι «καλό» παιδί, να μην αρρωστήσει, να μεγαλώσει κ.λπ. 

Η σύνδεση του φαγητό με εξωτερικά κίνητρα παρεμβαίνει στη φυσιολική διαδικασία της εξοικείωσης των παιδιών με νέες τροφές και τα κάνει απρόθυμα να δοκιμάσουν. Γι’ αυτόν τον λόγο, συνιστάται να κρατάμε το φαγητό ουδέτερο, και οι ευκαιρίες έκθεσης σε νέες τροφές να είναι επίσης ουδέτερες. Έχετε ακούσει τη φράση: «Χρειάζονται 20, 30, 60 φορές για να μάθει ένα παιδί να του αρέσει ένα καινούργιο φαγητό»; Στην πραγματικότητα, μπορεί να χρειαστούν πολύ περισσότερες εκθέσεις – και αυτές πρέπει να είναι ουδέτερες. Δηλαδή, χωρίς πίεση.

Η πίεση είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Γι΄αυτό την επόμενη φορά ρωτήστε τον εαυτό σας: «Αυτό που λέω ή κάνω σχετίζεται με το να κάνω το παιδί μου να φάει περισσότερο ή να φάει το “σωστό” φαγητό;» Αν η απάντηση είναι ναι, τότε πρόκειται για πίεση.